---

تصور کنید دولت ایالات متحده نه‌تنها شبیه یک استارتاپ اداره شود، بلکه رهبرش هم کسی مثل ایلان ماسک باشد! ایده‌ای که شاید در ابتدا عجیب به نظر برسد، حالا در قالب نهادی به نام دپارتمان کارایی دولتی (DOGE) دارد واقعیت پیدا می‌کند. تازه‌ترین حرکت این نهاد: استفاده گسترده از هوش مصنوعی برای بازطراحی عملکرد دولت.

اما این سؤال جدی مطرح است: آیا تکنولوژی واقعاً می‌تواند مدیریت دولتی را بهتر کند؟ یا فقط پیچیدگی‌های بیشتری خلق خواهد کرد؟

وقتی دانشجوها با هوش مصنوعی مقررات را بازنویسی می‌کنند!

در یکی از اولین پروژه‌های DOGE، از یک دانشجوی دانشگاه خواسته شده تا با کمک هوش مصنوعی، مقررات دپارتمان مسکن و توسعه شهری را تحلیل کند و مواردی را که «احتمالاً بیش از حد سخت‌گیرانه» تفسیر شده‌اند، شناسایی کند.

ایده پشت این کار ساده است: هوش مصنوعی می‌تواند حجم بزرگی از داده‌های قانونی را پردازش کند و الگوها یا افراط‌هایی را شناسایی کند.

اما مشکل کجاست؟
همیشه این نگرانی وجود دارد که مدل‌های هوش مصنوعی، در تحلیل‌های حساس دچار خطا شوند یا بدون درک درست از زمینه‌های اجتماعی و اخلاقی، نتیجه‌گیری‌هایی بکنند که به نفع مردم نباشد.

جای انسان را ماشین بگیرد یا نگیرد؟ مسئله این است!

DOGE فقط به سراغ تحلیل قوانین نرفته. برنامه بلندمدت این نهاد این است که ده‌ها هزار شغل دولتی را با سیستم‌های هوش مصنوعی جایگزین کند و به گفته خودش، «کارمندان را برای وظایف با ارزش‌تر» آزاد کند.

اما آیا واقعاً الگوریتم‌ها می‌توانند جای تصمیم‌گیران انسانی را در مسائل حساس دولتی بگیرند؟ یا این کار، نوعی بی‌ثبات‌سازی بی‌سروصدا در ساختار دولت‌هاست که به تدریج وابستگی به سیستم‌های خودکار را افزایش می‌دهد؟

بعضی کارشناسان هشدار می‌دهند که هوش مصنوعی هنوز توانایی کافی برای درک زمینه‌های انسانی، اخلاقی و اجتماعی تصمیم‌گیری را ندارد. و حذف گسترده نیروی انسانی ممکن است به تضعیف اعتماد عمومی و نهادهای دموکراتیک بینجامد.

آیا برای دولتِ هوشمند آماده‌ایم؟

ورود AI به سیاست‌گذاری دولتی، نه سیاه است و نه سفید. از یک سو، می‌تواند شفافیت، سرعت و کارایی را افزایش دهد. از سوی دیگر، اگر بدون نظارت و چارچوب اخلاقی اجرا شود، می‌تواند به بی‌ثباتی و حتی بی‌اعتمادی عمومی دامن بزند.